Het is vaak goed bedoeld, een onderwerp over een gemarginaliseerde groep aankaarten, maar niet altijd doe je er het goede mee. Dan heb ik het niet over hoe jij op je familieverjaardag homo-rechten of antiracisme bewegingen probeert te verdedigen, maar hoe op televisie en andere media té vaak over deze groepen wordt gepraat zonder ze voor het gesprek uit te nodigen. Representatie in de media is natuurlijk sowieso al een ding (bij talkshow JINEK is bijvoorbeeld maar 30% van de gasten vrouw en mensen met een migratieachtergrond zijn nog moeilijker te vinden) en hierdoor is de tafel van een talkshow bijna altijd een slechte afspiegeling van de maatschappij. Dat is natuurlijk op zichzelf al pijnlijk maar het wordt pas echt schrijnend als de mensen over wie tijdens een aflevering wordt gepraat zelf niet worden uitgenodigd in het programma. Er wordt gepraat over krachtwijken (voorheen genaamd achterstandswijken), vluchtelingen of eenzame ouderen zonder hen hun eigen verhaal te laten doen. Je mist hierdoor een groot deel van het verhaal en hoort vooral de mening van de buitenstaander. Het wordt al snel een eenzijdig verhaal, terwijl het juist zo belangrijk is om eens vanuit het perspectief van de ander te kijken.
Dit werd nog eens extra duidelijk in het nieuwe programma Goed Fout, waarbij het publiek stemt op dingen die volgens hen in 2021 wel of niet kunnen. In meer of mindere mate racistische, seksistische, transfobe en andere soorten fragmenten worden getoond waarna het publiek stemt of dit wel of niet kan. Tijdens het programma wordt bijvoorbeeld non-binaire zangeres Halsey besproken die i.p.v. met zij/haar nu graag met hun/hen aangesproken wil worden. Verschillende uitspraken van BNNers komen voorbij, zoals dat hun/hen grammaticaal incorrect is (Victoria Koblenko), dat Halsey zichzelf dan dus wij i.p.v. ik noemt (Martijn Koning), dat een hen een kip is (Jort Kelder) en daarbovenop blijft Katja Schuurman stellig naar Halsey verwijzen als zij i.p.v. hun/hen. Kortom, veel onbegrip en weinig kennis, een groepje BNN’ers bespreekt of non-binaire mensen mogen bestaan zonder enige idee over deze groep mensen. Het programma is opgezet om onderwerpen bespreekbaar te maken maar miste de context van de mensen die besproken werden.
Nu is televisie als media nog makkelijk te analyseren en bekritiseren omdat er zichtbare makers en een zender achter zitten, maar op moderne media kanalen zoals YouTube of Instagram en TikTok gebeurt dit net zo. Zonder in gesprek te gaan worden statements gemaakt over of iemand wel of niet bestaansrecht heeft en of iemands gevoel wel of niet gelegitimeerd is. Als individu kun je niet over alles en iedereen het fijne weten, blijf dus vooral in gesprek met elkaar en geef een stem aan gemarginaliseerde groepen.
Een onderwerp aankaarten is een ding, maar als we echt meer begrip en verbinding willen in onze maatschappij moeten we mét mensen gaan praten in plaats van over ze.
Door Janthe
